--------------------------------
Blogger: NGHIATQ
Thời gian đăng: 08/08/2011
Blog: http://nghiatq.wordpress.com/

--------------------------------

Vấn đề “tinh giản” trong hệ thống NHTM thực tế được đề cập từ rất lâu, mọi con mắt đều hướng về các NHTM nhỏ. Nhưng có lẽ cũng hơi oan, nhỏ, chưa hẳn đã xấu. Một số NHTM lớn nhưng có thể xấu hơn nhiều lần. Những NHTM nhỏ tồn tại thâm niên nhưng không phát triển nổi, nhưng cũng có những NH mới hình thành có nền tảng tài chính và hệ thống quản trị rất tốt. Lớn nhưng không thể “chết”, bởi “chết” ở VN là không có chỗ “chôn”. Nên dù “thoi thóp” nhưng vẫn bình thản hoạt động, con số lợi nhuận không thể hiện hết rủi ro cho chính NH đó cũng như cho toàn hệ thống.


M&A là giải pháp khả thi nhất để loại bỏ cái sự bất cân bằng và chênh lệch quá lớn về nền tảng tài chính cũng như khả năng quan trị.C hính sự chênh lệch này dẫn đến những bất ổn ghê gớm trong hệ thống NH và hệ thống tài chính. Một trong những ngòi nổ là thanh khoản, nợ xấu và chạy đua lãi suất.


M&A trong ngân hàng thiếu một cơ chế và thiếu một điều kiện bắt buộc. SBV cũng để dành thời gian cho các NHTM chọn đối tác chiến lược, tất nhiên là nước ngoài. Mọi NH đều ngóng về các đối tác ở nước ngoài. Nhưng không dễ, không phải đầu tư chiến lược cũng đầu tư tài chính, tức là “tốt” mới chịu góp vốn. Tốt có nghĩa là có thể phát triển với sự hỗ trợ của họ, và số NH chiếm rất nhỏ. Phần còn lại, ngặt nỗi, thật khó để các NH trong nước bắt tay với nhau. Có lẽ là tư duy làm chủ lấn át tư duy phát triển – tạo giá trị cho cổ đông.


Lần gần nhất có cái “điều kiện” kỳ vọng về một sự chuyển đổi quyết liệt là Nghị định 141 về vốn điều lệ tối thiểu, nhưng cũng không quyết liệt.


Theo tôi, SBV nên phân nhóm, phân khu vực hoạt động bằng việc thực hiện hẳn lộ trình bao nhiêu NH phải tự thu xếp, tìm đối tác hợp tác đảm bảo điều kiện của mình. Đó là SBV thuê ngay một bên thứ 3 để đánh giá xếp hạng các NHTM trong nước. Bên thứ 3 này là một tổ chức đánh giá tín nhiệm độc lập uy tín trên thế giới. Họ làm việc (điều nghiên) với các NHTM và ra bảng tổng kết xếp hạng cuối cùng dựa trên những tiêu chí (sẽ công bố rõ ràng sau khi thống nhất giữa tổ chức đánh giá và SBV cho các NHTM biết) trong đó bao gồm cả stress test. (như xác định rủi ro về Credit Risk, Market Risk, Operational Risk, Liquidity Risk và dựa trên Methodologies là Sensitivity , Scenario , Reverse-stress test và cuối cùng là Severity & Scenario selection).

Dù tốn kém, nhưng SBV sẽ có cái nhìn cụ thể, chi tiết và có bức tranh rõ ràng về các NHTM. Các NHTM nằm ở thứ hạng thấp sẽ phải tự “thanh lý” bằng các kết hợp với những NHTM trong top trên. Con số Top làm chuẩn có thể vào khoảng 20 – 25 NHTM.